Aanvragen medisch onderzoek

Aanvragen voor een iMMO-onderzoek kunnen – namens de betrokkene – door verschillende partijen worden ingediend. Voorbeelden zijn de advocaat of rechtshulpverlener, een medewerker van Vluchtelingenwerk of een hulpverlener uit de gezondheidszorg of jeugdbescherming. Ook behandelaars van asielzoekers die vragen hebben ten aanzien van medische aspecten in de asielprocedure van hun cliënt, kunnen een beroep doen op het iMMO.

Bent u onzeker of een medisch onderzoek betrokkene kan helpen, vul dan deze checklist in.

Een onderzoek is kosteloos voor de betrokkene, maar de aanvrager wordt gevraagd zich in te spannen om de kosten van het deskundigenbericht vergoed te krijgen gedurende de fase van besluitvorming bij de IND of in de rechterlijke procedure.

Voor een aanvraag zijn er verschillende mogelijkheden:

Om na te gaan of een zaak in aanmerking kan komen voor een iMMO-onderzoek of advies kan u online een vraag stellen of kan u telefonisch contact opnemen: 020 – 368 2850
(maandag t/m donderdag 09.00 – 12.30 en 13.30 – 17.00 uur).
Indien u zeker weet dat het een zaak voor een iMMO-onderzoek is, kunt u ook meteen het uitgebreide Aanvraagformulier iMMO 2023 downloaden en invullen.
Als hulpverlener kan u bij vermoeden van lichamelijke of psychische klachten de signaleringslijst invullen.

iMMO vraagt voor het uitvoeren van het onderzoek altijd om een schriftelijke toestemming van te onderzoeken persoon. Hiervoor is een toestemmingsformulier iMMO-onderzoek beschikbaar. Mogelijk dat tijdens of na het onderzoek blijkt dat de (geanonimiseerde) gegevens waarde hebben voor de trainingen die iMMO intern en extern geeft en/of wetenschappelijk dossier onderzoek. Ook hiervoor vragen wij toestemming met het toestemmingsformulier gebruik gegevens.

De betrokkene is vrij om hieraan wel of niet mee te werken, maar het toestemmingsformulier onderzoek is wel nodig om een onderzoek plaats te laten vinden. Beide documenten zijn verkrijgbaar in het Engels: Consent iMMO assessment 2023 en Consent Educational Use.

Signaleringslijst

De signaleringslijst is een hulpmiddel voor rechtsbijstandverleners en begeleiders van asielzoekers bij de signalering van lichamelijke en psychische klachten. Het gaat dan om observeerbaar gedrag van de asielzoeker, en om informatie die bij de persoon kan worden uitgevraagd. Het formulier vindt zijn oorsprong in het Istanbul Protocol. De signaleringslijst kan worden ingebracht in de asielprocedure en moet conform IND werkinstructies worden meegewogen. Het heeft niet de weging van een iMMO-onderzoek.

Er is een signaleringslijst voor volwassenen en een signaleringslijst voor jongeren.

Criteria voor een iMMO-onderzoek

Het iMMO toetst voorafgaande aan het daadwerkelijke onderzoek of de aanvraag past bij de doelstellingen van het iMMO en of een onderzoek een bijdrage levert in de procedure.

De beoordeling van de aanvraag iMMO-onderzoek wordt gedaan op basis van een compleet dossier met alle bestaande medische en juridische informatie en aan de hand van een volledig ingevuld aanvraagformulier. Om vertraging te voorkomen en een zorgvuldige beoordeling mogelijk te maken, dient u als aanvrager alle stukken vóór het indienen van een verzoek om onderzoek mee te sturen bij de aanvraag.

Niet alle aanvragen worden gehonoreerd. De staf van het iMMO beslist in het wekelijkse dossieroverleg of de aanvraag in behandeling wordt genomen en welke onderzoeksvraag van toepassing is in het betreffende dossier. Soms is aanvullende informatie nodig en wordt de beslissing over de aanvraag uitgesteld. Voor de selectiecriteria kunt u deze checklist invullen.

Hieronder vindt u extra uitleg bij de onderzoeksvragen.

1. Onderzoek naar medische problematiek die van invloed is op het vermogen van de asielzoeker om zijn/haar verhaal op een goede wijze naar voren te brengen.

De aanvrager signaleert dat de medische toestand afwijkt van een eerder Medisch Advies Horen en Beslissen en het is niet mogelijk om via de IND een nieuw advies te organiseren.
De aanvrager signaleert dat in een eerder stadium medische problematiek over het hoofd is gezien en wil dit laten documenteren.
Afhankelijk van de fase van de procedure, worden de verschillende beschikbare juridische en medische stukken meegewogen in de beslissing om een onderzoek al dan niet toe te wijzen.

2. Onderzoek naar medische klachten en littekens als steunbewijs in de asielprocedure.

Dit type onderzoek vindt pas plaats na een voornemen tot afwijzing, indien het een eerste aanvraag betreft. Pas na een voornemen kan de doelmatigheid van het onderzoek goed beoordeeld worden. In veel gevallen kan de IND een zorgvuldige beslissing nemen op de asielaanvraag zonder een medisch onderzoek.
In uitzonderlijke gevallen kan het wenselijk zijn om nog vóór een voornemen een medisch onderzoek te organiseren, bijvoorbeeld als er sterke aanwijzingen zijn dat er recent letsel is dat juist in dit stadium goed te onderzoeken is. Vaak zijn er dan (serieuze) aanwijzingen dat de asielzoeker slachtoffer is geweest van marteling of andere inhumane behandeling.
iMMO informeert standaard bij de aanvrager of deze om een forensisch medisch onderzoek conform artikel 18 van de Procedurerichtlijn bij de IND verzocht heeft. Zo ja, dan ontvangt iMMO de reactie van de IND graag schriftelijk. Het is in alle gevallen noodzakelijk om de IND te informeren dat een iMMO-onderzoek is aangevraagd.

3. Onderzoek moet afgewogen worden tegen andere door de asielzoeker ingebrachte feiten die door de IND ongeloofwaardig worden geacht.

Onderzoek en advies in asiel- of vreemdelingenzaken waarbij medische aspecten een belangrijke rol spelen en een onafhankelijke medische beoordeling van belang kan zijn.
Medisch onderzoek, dan wel een dossieronderzoek van relevante medische en juridische stukken.
Niet in alle gevallen is het noodzakelijk dat de asielzoeker of vreemdeling zelf onderzocht wordt.
Bij elk dossier wordt vastgesteld wat de toepasselijke vraag is.

Voor en na het onderzoek

Wanneer een onderzoek wordt toegezegd, vraagt iMMO een actieve inzet van de (rechts)hulpverlener. Het is belangrijk dat de te onderzoeken persoon goed wordt voorbereid op het doel van het onderzoek opdat een optimale medewerking mogelijk is. Het onderzoek kan emotioneel belastend zijn. Desgewenst kan een vertrouwenspersoon de betrokkene vergezellen. Het is echter niet wenselijk dat deze bij het onderzoek zelf aanwezig is.

Voor het goed functioneren van iMMO is het zeer belangrijk dat u als rechtshulpverlener ons op de hoogte houdt van de gevolgen en de weging van de ingebrachte rapportage. Terugkoppeling levert een onmisbare bijdrage aan de ontwikkeling en het verbeteren van de rapportages. iMMO is hiervoor afhankelijk van uw input en rekent graag op een actieve houding van uw kant.
Dit geldt ook voor het inbrengen van onze factuur en het pro-actief volgen van de mogelijkheden tot vergoeding.

Voor de betrokkene

U bent aangemeld voor een onderzoek bij iMMO. Hier vindt u informatie over wat een onderzoek inhoudt. De informatie is algemeen van aard. Indien u nadere vragen hebt, kunt u deze stellen aan de iMMO-rapporteur – een arts, psychiater of psycholoog – die u onderzoekt.

Waarom dit onderzoek

De reden dat u voor een iMMO-onderzoek bent aangemeld, heeft te maken met uw lichamelijke en/of psychische klachten en de mogelijke samenhang daarvan met uw asielverzoek en/of uw huidig verblijf in Nederland. Het onderzoek dat plaatsvindt is geen medische behandeling maar heeft uitsluitend tot doel om een rapport te schrijven over uw klachten.

Er wordt een onafhankelijk medisch onderzoek verlangd en u wordt dan ook onderzocht door een onafhankelijk arts, psycholoog of psychiater. Hij of zij werkt niet voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), niet voor het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), niet voor het Gezondheidscentrum Asielzoekers (GCA) en ook niet voor Vluchtelingenwerk of uw advocaat.

Toestemming

Voordat het onderzoek plaatsvindt, moet u schriftelijk toestemming hiervoor hebben gegeven. (Nederlands: toestemmingsformulier iMMO-onderzoek / ENGLISH Consent iMMO Assessment)

Meestal doet u dit samen met uw hulpverlener. Zonder uw schriftelijke toestemming kan het onderzoek niet plaatsvinden. U geeft in deze verklaring voor drie zaken toestemming:

het doen uitvoeren van het onderzoek door medisch deskundigen van iMMO
het binnen de organisatie van iMMO verwerken van uw gegevens
het uitbrengen van het rapport aan degene die om het onderzoek heeft gevraagd.

Rapporteur en tolk

Tijdens de voorbereiding van het onderzoek wordt aan u gevraagd of u voorkeur heeft voor een vrouwelijke of mannelijke rapporteur. Bij het onderzoek zelf is een tolk aanwezig. U geeft tijdens de voorbereiding aan in welke taal u zich het beste kunt uitdrukken en of u daarbij voorkeur heeft voor een man of een vrouw. Indien er bij u twijfel is of de iMMO-deskundige u fair en objectief onderzoekt, kunt u verzoeken om een andere rapporteur dan degene die iMMO u had toegewezen.

Plaats van onderzoek

Waar het onderzoek plaatsvindt, hangt af van waar de rapporteur werkt. U moet daar zelf heen reizen. U mag een vertrouwenspersoon meenemen maar deze kan in principe niet bij het onderzoek aanwezig zijn en zal dus meestal moeten wachten tot u weer naar buiten komt. Dat duurt meestal circa vier uur.

Vaak is er zowel een onderzoek naar lichamelijke klachten, als ook naar psychische klachten. Dit kan meestal niet op dezelfde dag plaatsvinden.

Het onderzoek

Aan het begin van het onderzoek bespreekt de rapporteur nog eens wat de aard en het doel van het onderzoek is. Tijdens het onderzoek komen uw klachten uitvoerig aan bod. Zowel uw lichamelijke klachten worden onderzocht maar ook uw psychische klachten worden besproken. Meestal worden tijdens het onderzoek verschillende testen en vragenlijsten afgenomen. Bijvoorbeeld om uw geheugen en concentratie te onderzoeken. Soms moeten er foto’s worden gemaakt. Na afronding van het onderzoek vraagt de rapporteur u nogmaals of u alles goed begrepen hebt en of u alles wat u belangrijk vindt hebt kunnen vertellen.

Rapportage en vertrouwelijkheid

U heeft recht op inzage van het conceptrapport om het op feiten te corrigeren en op een kopie van het definitieve rapport dat iMMO zendt aan degene die met u om het onderzoek heeft gevraagd.

De arts of psycholoog en alle medewerkers van het iMMO hebben medisch beroepsgeheim. Dat betekent dat de gegevens uit het onderzoek én uw dossier vertrouwelijke informatie zijn en dat daarover alleen gerapporteerd wordt aan andere medewerkers als dat noodzakelijk is. Verstrekking van informatie aan andere instanties buiten het iMMO, anders dan degene die om het onderzoek heeft gevraagd, gebeurt alleen op uw verzoek of met uw schriftelijke toestemming.

We vragen wel aan u of wij de (geanonimiseerde ) gegevens uit het rapport mogen gebruiken voor onze interne opleiding en eventueel wetenschappelijk onderzoek. Hiervoor hebben we een toestemmingsformulier in Nederlands en Engels.

Vragen of klachten?

Als er zaken zijn die u niet begrijpt of waar u ontevreden over bent, bespreekt de arts, psychiater of psycholoog dat graag met u. Mocht dit niet tot een oplossing leiden dan kunt u zich wenden tot het bureau van iMMO. Indien u over het onderzoek of het rapport een klacht wilt indienen dan dient u dat schriftelijk of per e-mail (info@stichtingimmo.nl) in bij de directie van iMMO. Hierover kunt u meer lezen in het Reglement Klachtenbehandeling (DUTCH) of Complaints Procedure (ENGLISH).

Kosten

Een iMMO-onderzoek is een zeer uitgebreid en daardoor arbeidsintensief medisch onderzoek door meerdere disciplines. Eén onderzoek betekent gemiddeld 55 uur werk. Het medisch onderzoek is kosteloos voor de aanvrager. Wel verwacht iMMO van de aanvrager en de hulpverlener dat deze zich inspant om de kosten van het iMMO-onderzoek vergoed te krijgen. De aanvrager van een onderzoek ondertekent een inspanningsverplichting om de kosten van het onderzoek – als zijnde onkosten voor een deskundigenbericht – tijdig in te dienen in de procedure.

iMMO wordt bekostigd door donaties van de oprichters, grote en kleine fondsen en particulieren. De stichting steunt daarnaast op de belangeloze inzet van vrijwillige artsen, psychologen en anderen. Doel van iMMO is om een op indicatie uitgevoerd forensisch medisch onderzoek, een aanvaard onderdeel van een asielprocedure te laten zijn. Daarbij hoort het streven naar een kostendekkende vergoeding vanuit de overheid voor de onderzoeken van iMMO. De huidige vergoeding is niet kostendekkend. Per 01-01-2024 is de kostenvergoeding voor een iMMO-onderzoek € 7.865, berekent conform het besluit tarieven deskundingenberichten in het strafrecht. De vergoeding voor een uitgebreid schriftelijk advies bedraagt €600. iMMO is niet BTW-plichtig.

Voor meer informatie zie de Inspanningsverklaring en de Toelichting Inspanningsverklaring.